معرفی انواع بلاک چین

بلاک چین روز به روز در حال رشد و توسعه است. تا سال 2022 بیش از 10 هزار ارز دیجیتال مبتنی بر شبکه بلاک چین ساخته شده است. در حال حاضر بلاک چین‌های کریپتوکارنسی و غیر کریپتوکارنسی بیشماری در کاربردهای مختلف به وجود آمده‌اند. اما انواع بلاک چین چه تفاوتی با هم دارند؟ در این مقاله انواع بلاک چین را توضیح خواهیم داد. با کارن مارکت همراه باشید.

بلاک چین چیست؟

ممکن است درمورد ماهیت بلاک چین برایتان سوال پیش بیاید. پس قبل از معرفی انواع بلاک چین، توضیح مختصری درمورد تکنولوژی بلاک چین خواهیم داد.

بلاک چین یک پایگاه داده برای ثبت داده‌هاست. در بلاک چین اطلاعات در قطعاتی به نام بلاک ذخیره می‌شوند. این قطعات مثل یک زنجیر یا چین، به یکدیگر متصل می‌شوند. روش ثبت اطلاعات در بلاک چین به صورت زیر است:

در انواع بلاک چین ابتدا تراکنش ایجاد می‌شود. یعنی اطلاعات هر تراکنش یا قراردادی درون یک بلاک ذخیره می‌شود.
در مرحله بعد تراکنش باید تایید شود. تایید اطلاعات توسط شبکه کامپیوترها انجام می‌گیرد. اینکار حدکثر در 10 دقیقه انجام خواهد شد.
پس از تایید، اطلاعات در بلاک ذخیره خواهند شد.
حالا بلاک یک کد هش مخصوص به خود، کد هش بلاک قبلی و زمان دقیق ثبت را دریافت می‌کند.
پس از طی مراحل بالا، بلاک جدید به زنجیره بلاکی متصل خواهد شد.

به دلیل وجود اطلاعات و تراکنش‌های مختلف به بلاک چین‌های مختلفی هم نیاز است. به همین دلیل انواع مختلف بلاک چین به وجود آمده است. در ادامه انواع بلاک چین را توضیح می‌دهیم.

انواع بلاک چین

انواع بلاک چین عبارت است از: بلاک چین عمومی (Public blockchain)، بلاک چین خصوصی (Private blockchain)، بلاک چین کنسرسیوم (Consortium c blockchain)، و بلاک چین دوگانه (hybrid blockchain)

1-بلاک چین عمومی (Public blockchain)

از رایج‌ترین انواع بلاک چین، بلاک چین عمومی است. این بلاک چین بدون مجوز (Permission-less) و بدون محدودیت است. یعنی هر کسی می‌تواند بدون اجازه وارد این شبکه شده و به عنوان کاربر (نود) مشارکت کند. یک کاربر بلاک چین عمومی، می‌تواند رکودهای پیشین و کنونی، تایید تراکنش‌ها و ماینینگ را انجام دهد. مهم‌ترین کاربرد بلاک چین عمومی، استخراج و تبادل ارزهای دیجیتال است. مانند شبکه بیت کوین، شیبا اینو و… بلاک چین عمومی در صورت رعایت قوانین آن توسط کاربران، امنیت بسیار بالایی خواهد داشت.

مزایای بلاک چین عمومی:

اعتماد بالا: در بلاک چین عمومی به دلیل وجود قانون تایید تراکنش‌ها توسط اکثریت کاربران، اعتماد چشم بسته وجود دارد. با وجود قانون اثبات کار و … درمورد توافق اکثریت، به راحتی می‌توان از کلاهبرداری جلوگیری کرد.
امنیت بالا: هر چه شبکه بلاک چین عمومی بزرگتر باشد و نودهای بیشتری داشته باشد، هک آن بسیار دشوارتر خواهد شد. بلاک‌های بلاک چین عمومی رمزنگاری شده هستند و هر گونه تغییری در آن‌ها نیازمند توافق اکثریت است. به همین دلیل امنیت بالایی دارد.
شفاف بودن: بلاک چین عمومی متن باز است. و تمام اطلاعات آن توسط همه کاربران قابل مشاهده است. زیرا همه کاربران یک کپی از زنجیره را دارند.

معایب بلاک چین عمومی

نرخ TPS پایین: در بلاک چین عمومی، نرخ تراکنش در ثانیه پایین است. در هر ثانیه حداکثر 7 تراکنش قابل انجام است. دلیل این امر، شبکه بزرگ بلاک چین عمومی است. تایید هر تراکنش توسط تعداد بالای نودها زمان بر است. اما شبکه بلاک چین خصوصی سرعت نرم تراکنش بسیار بالا در حد چندین هزار در ثانیه را دارد.
مصرف انرژی زیاد: انجام فرایندها در شبکه بلاک چین عمومی به سخت افزار حرفه‌ای نیاز دارد. اینگونه سخت افزارها مصرف انرژی بسیار بالایی دارند. این امر باعث هزینه بالا، آسیب به محیط زیست و اقتصاد خواهد شد.

2-بلاک چین خصوصی (Private blockchain)

یکی دیگر از انواع متداول بلاک چین، بلاک چین خصوصی است. این بلاک چین متن بسته بوده و در سازمان‌ها کاربرد دارد. میزان امنیت، دسترسی و اختیارات بلاک چین خصوصی در دست سازمان کنترل کننده آن است. کاربرد و نحوه کار بلاک چین خصوصی تقریبا مانند بلاک چین عمومی است. اما بلاک چین خصوصی محدودتر بوده و خصوصی است. هیچ کسی خارج از گره و بدون اجازه، قادر به مشاهده و کنترل اطلاعات نخواهد بود. مانند Multichain، شبکه Corda ، پروژه‌های Hyperledger، شبکه رای گیری دیجیتال، شبکه مدیریت زنجیره تامین، شبکه مالیت دیجیتال و…

مزایای بلاک چین خصوصی

نرخ TPS بالا: سرعت انجام تراکنش در ثانیه بلاک چین خصوصی بسیار بالاست. زیرا تعداد نود کمتری در بلاک چین خصوصی وجود دارد. در نتیجه توافق اکثریت سریع‌تر محقق خواهد شد. بلاک چین خصوصی می‌تواند سرعت انجام تراکنش‌ها را تا صدها یا هزاران TPS (Transactions Per Secons) بالا ببرد.

معایب بلاک چین خصوصی

نیازمند ساخت اعتماد: بلاک چین خصوصی متن بسته است. در نتیجه برای انتقال اطلاعات نیاز به ایجاد اعتماد بین کاربران خواهد بود.
امنیت پایین: به دلیل پایین بودن تعداد کاربران بلاک چین خصوصی، احتمال هک آن بالاتر است.
متمرکز بودن شبکه: اصل بلاک چین بر غیرمتمرکز بودن آن است. اما بلاک چین خصوصی متمرکز است. زیرا کاربران آن محدود بوده و یک سیستم مدیریت دسترسی دارند. این سیستم مدیریتی تمامی اجازه‌ها را صادر می‌کند.

3-بلاک چین کنسرسیوم (Consortium c blockchain)

از انواع بلاک چین نیمه متمرکز، بلاک چین کنسرسیوم است. این بلاک چین توسط بیش از یک سازمان مدیریت و کنترل می‌شود. در بلاک چین کنسرسیوم بر خلاف بلاک چین خصوی بیش از یک سازمان دخیل است. این سازمان‌ها به عنوان کاربر انتقال اطلاعات را انجام می‌دهند. کابرد بلاک چین کنسرسیوم در بانک‌ها، سازمان‌های دولتی و… است. مانند: Energy Web Foundation و R3

4-بلاک چین دوگانه (hybrid blockchain)

آخرین مورد از انواع بلاک چین، بلاک چین هیبرید است. این بلاک چین ترکیبی از بلباک چین عمومی و خصوصی است. بلاک چین دوگانه یا بلاک چین دورگه، شامل ویژگی‌های هر دو بلاک چین عمومی و خصوصی خواهد بود. کاربران این بلاک چین می‌توانند دسترسی افراد به اطلاعات را کنترل کنند. در نتیجه تنها بخشی از اطلاعات قابل عمومی شدن برای همه کاربران است. بخش دیگر اطلاعات نیز تنها در بخش خصوصی شبکه قابل نمایش هستند.

این نوع بلاک چین بسیار انعطاف پذیر است. زیرا می‌توان به‌راحتی به یک بلاک چین خصوصی دارای چندین بلاک چین عمومی پیوست. عموما تراکنش در شبکه خصوصی بلاکچین هیبرید، درون خود همین شبکه تائید می‌شود. اما کاربران قادر به ارسال و پخش آن در بلاک چین عمومی برای تائید نیز هستند. انواع بلاک چین های عمومی عملیات هشینگ را افزایش داده و کاربران بیشتری را برای تائید تراکنش‌ها درگیر می‌کنند. این اتفاق امنیت و شفافیت شبکه Blockchain را افزایش می‌دهد.Dragonchain یکی ازا نواع بلاک چین دوگانه است.

تفاوت بلاک چین عمومی و بلاک چین خصوصی

دو مورد از انواع بلاک چین یعنی بلاک چین عمومی و خصوصی متداول‌تر هستند. به بلاک چین عمومی، بلاک چین باز یا بلاک چین بدون مجوز نیز گفته می‌شود. در بلاک چین عمومی هر کسی به راحتی می‌تواند عضو شبکه شود. گره خود را ایجاد کرده و فعالیت کند. بلاک چین‌های عمومی به دلیل منبع باز بودن به وسیله یک سیستم اجماع مانند سیستم اجماع اثبات کار (PoW) ایمن سازی می‌شوند. یعنی هر گونه تغییری با توافق اکثریت کاربران قابل اجرا است.

اما در یک بلاک چین خصوصی یا بلاک چیم مجاز، هر کسی برای ورود و ایجاد گره نیازمند تایید خواهد بود. این گونه بلاک چین‌ها بر خلاف بلاک چین‌های عمومی، نیازی به لایه‌های امنیتی قوی ندارند. زیرا هر گره قبل از ایجاد، اعتبار سنجی می‌شود.

به طور کلی، تفاوت اصلی لنواع بلاک چین، در سه ویژگی، امنیت، شفافیت و مقیاس پذیری هر یک است. در بین انواع بلاک چین، بلاک چین عمومی بیشترین موفقیت و محبوبیت را داشته است. زیرا امنیت و شفافیت بالایی دارد. همچنین هک آن به دلیل دشواری بسیار زیاد، عملا غیر ممکن است. توجه داشته باشید، در شرایطی هم که بلاک چین خصوص قابل اعتماد نباشد، به راحتی می‌توان از یک بلاک چین عمومی برای تایید اکثریت در بلاک چین خصوصی استفاده کرد.

کلام آخر

کاربرد بلاک چین به عنوان بستری امن برای ثبت و انتقال اطلاعات و همچنین تایید تراکنش‌ها، بسیار زیاد است. به دلیل وجود انواع اطلاعات، مسلما به انواع بلاک چین نیز هست. در حال حاضر 4 بلاک چین عمومی، خصوصی، کنسرسیوم و دوگانه وجود دارد. در این مقاله به طور کامل درمورد انواع بلاک چین توضیح دادیم. اگر هر گونه سوالی داشتید، از بخش نظرات با ما در میان بگذارید.

کارن مگ